ბლოგი
„დამწყები“: როგორც გულისჭიდილი („ხუმარსწავლა“ მაქსიმალისტურობის სათავედ)
საგულისხმოა და დამაფიქვრელი მიძღვნა შოთა იათაშვილის რომანისა „დამწყები“ (2020, „პალიტრა ელი“ – მწერალთა სახლის თანადგომით):
– „ხუმარსწავლას“ ავტორის, იოანე ბატონიშვილის სულს.
საგულისხმოა და დამაფიქვრელი რომანის ავტორისეული ჟანრობრივი თავისებურების განსაზღვრებაც:
მაქსიმალისტური.
ჟანრობრივი თავისებურების, რაც უპირველესად მაინც რომანის შინაგან სივრცეზე მიგვანიშნებს და მთავარი გმირის სულის გადახსნილობაზე, ყველაზე ღრმა და დაფარული შრეებიც რომ თვალნათლივ უნდა გაუცხადდეს მკითხველს, მისი მძაფრი შინაგანი ჭიდილი ბოლომდე ამოიზიდოს და დიდი სულიერი დრამა მთელი თავისი მრავალფეროვნებით გადაგვეშალოს თვალწინ.
დიდი სულიერი დრამა – ხელოვანის ბედი პოსტკოლონიურ რეალობაში.
ეს აღარ არის და არც შეიძლება იყოს ის განწირულება, რაც დაატყდებოდათ თავს კონსტანტინე გამსახურდიას „დიდოსტატის მარჯვენასა“ და ოთარ ჩხეიძის „ლანდების“ მთავარ გმირებს, ყოველმხრივ შეჭირვებულ, სულისამომხდელ ყოფაში რომ უნდა მისდიონ თავიანთ იდეალს, შეუბღალავსა და ამაღლებულს, და დრამატიზმით სავსე სინამდვილეს გამოგლიჯონ სულის ის უკვდავება, ჭეშმარიტი ხელოვნების ქმნილება მაინც რომ უნდა ეწიოს თავის გზასავალს და გაარღვიოს შემბოჭველი და დამთრგუნველი გარემომცველი სივრცე.
თუმც სხვა განწირულება დაუფლებია შოთა იათაშვილის გმირს:
მოუწყობელმა რეალობამ უნდა გახვიოს თავის საცეცებში ნიკოლოზი და გაუძნელოს თვითშემეცნების ის გზა, რომლის მიგნებამ და შემდგომ კი მხატვრული ძალმოსილებით ამეტყველებამ უნდა აპოვნინოს საკუთარი თავი, რათა დაუოკებელი სულიერი ძიებანი ბოლოსდაბოლოს გარდაისახოს იმ პოეტურ თუ ბელეტრისტულ ქმნილებებად, რისთვისაც მოწოდებულა.
თუმც მოწოდება სადღაც შეიძლება ჩაიკარგოს, თუკი მიმოწყდომა დაუსრულებელ მიმოწყდომად დარჩება, რისი საფრთხეც ხელშესახებია, და თხრობა სულაც ამ საფრთხეზეა აგებული – გადალახავს თუ ვერ გადალახავს გმირი ერთიერთმანეთზე მიწყობილ დაბრკოლებებს და თვითშემეცნება შეაცნობინებს თუ არა სამყაროს ისე, საითაც უბიძგებს იდუმალი მადლი, რაც არ ანებებს დაცხრომა-დაშოშმინებას, და ან გადაიყოლებს და ან ბოლოსდაბოლოს გამოახატვინებს თავს ისე, თავისი ცხოვრების წიგნს რომ შეაქმნევინებს.
დიდი მდუმარებაც გმირისა სწორედ ამას მიგვანიშნებს.
ნიკოლოზის ეს უცნაური, ერთი შეხედვით სრულიად აუხსნელი განდგომა ყოფითობისაგან სხვა არაფერია, თუ არა წინა საფეხური რაღაც განსაკუთრებულის შექმნისა.
მოკლე მინაწერში დავით ქართველიშვილი „დამწყების“ ჟანრობრივ თავისებურებას იმით განმარტავდა:
ეს არის ერთი ადამიანის მიერ სამყაროს მაქსიმალურად შემეცნების მცდელობაო.
და ცხადია ასეცაა.
მაგრამ მაქსიმალისტურობა რომანისა გმირის სულის გადახსნილობას უფრო უნდა გულისხმობდეს.
თუმც... განა ეს ერთიდაიგივე არ უნდა იყოს?
ჭეშმარიტი შემეცნებითი გზა მარტოდენ გონებას არასოდეს მინდობია და არც გამოუღია შესაფერისი ნაყოფი, თუ გულიც მონდომებით არ ჩარეულა, ანუ – ამ გზაზე შემდგარ ადამიანს რაიმე დარჩენია დაფარული თავის სულში, თუნდ „წვრილმანებიც“, და არ უცდია ამოეზიდა ისეთი შრეებიც, მანამდე თავს გულმოდგინედ რომ უმალავდა.
დაე სულიერად დედიშობილა წარდგეს იმ სამყაროს წინაშე, რომლის შეცნობასაც ეძიებს საკუთარი თავის შეცნობის გზით.
მინაწერში ის საშიშროებაც აღნიშნულა, რაც ამგვარ ძიებას შეიძლებოდა დამუქრებოდა:
მოსაწყენი, არაფრისმთქმელი ეგზისტენციური ბოდვა – ამ მკაცრ განსაზღვრებასაც არ მოერიდებოდა დავით ქართველიშვილი, რათა გაეთვალსაჩინოებინა მკითხველისათვის, რაოდენ რთული გზა აერჩია შოთა იათაშვილს თხრობისა, თითქოსდა – ან რაღა თითქოსდა! – უფსკრულის თავზე გადადიოდა თოკით, ფეხის ერთი გადაცდენაც საბედისწერო რომ შეიქნებოდა მისთვის.
მაგრამ როდესაც იმთავითვე ამ გზას დადგომიხარ:
ან ყველაფერი, ან არაფერი!
შენს გმირსაც ამ საშიშარ გზაზე გაუძღვები და მასთან ერთად ან დაიღუპები და ან ახალი სიმაღლით დააგვირგვინებ შენს პოეტურ თუ ბელეტრისტულ ძიებებს, არაერთი წარმატებით აღბეჭდილს, დიდ გამოცდილებას „დამწყებში“ რომ უნდა მოეყარა თავი, კიდევ სხვა განზომილებაში რომ გადაიყვანდა ავტორს, რომლის მთავარი გმირიც თან არის თვითონვე და თან არც არის, ყოველ შემთხვევაში არაერთი ავტობიოგრაფიული შტრიხი თუ ეპიზოდი გამიზნულად არის ჩართული ექსპრესიულ თხრობაში.
სხვა მხატვრულ ღირსებებთან ერთად:
იუმორნარევშიც.
საუკეთესო გზა რომ გამოდგებოდა თვითშემეცნების პროცესების მხატვრული გადმოცემისათვის.
მრავლისმეტყველია ის ეპიზოდი, ნიკოლოზი აბრეშუმის ჭიასა და მის ყოფაზე დაკვირვებას რომ გადაწყვეტს და გუგლის მეშვეობით შეეცდება ამ საფიქრალში გარკვევას, მაგრამ კვლავ ქიმიას უნდა შეეფეთოს მთელი თავისი სტრუქტურებითა და გაუგებარ ტერმინთა ჩამონათვალებით; ამიტომაც სასწრაფოდ უნდა შეეშვას ამ უიმედო წამოწყებას და... მის საპირისპიროდ უეცრად იაკობ გოგებაშვილის „ბუნების კარი“ წამოაგონდეს, შვილი რომ კითხულობდა ამ წიგნიდან მოთხრობებს მცენარეებზე, ცხოველებზე, ფრინველებსა და მწერებზე. ჯერ კიდევ მაშინ უნდა დაინტერესებულიყო, აეღო, ჩაეხედა და... ვეღარც უნდა მომწყდარიყო, ისე შთამბეჭდავად აღეწერა იაკობ გოგებაშვილს ეს ყველაფერი. და რომ გაახსენდება, იქ აბრეშუმის ჭიაზეც იყო არაჩვეულებრივი მოთხრობაო, „ბუნების კარი“ უნდა გადმოიღოს, საჭირო ტექსტს მიაკვლიოს და... მაშინდელი აღქმა კვლავაც დაუდასტურდეს.
და იაკობ გოგებაშვილი იუმორნარევი იშვიათი მხატვრულობით რომ ასახავდა აბრეშუმის ჭიის ცხოვრებას, ნიკოლოზი უნდა აღფრთოვანებულიყო და პირზე მომდგარი ღიმილით განმეორებით წაეკითხა ეს მოთხრობა.
ამ ეპიზოდში შეგნებულად თუ ქვეშეცნეულად არის გამჟღავნებული „დამწყების“ სტილისტიკის მთავარი კამერტონიც და თავისებურებაც.
და ძალდაუტანებლადაა მიკვლეული „ბუნების კარის“ ამგვარი თხრობის სათავე:
იოანე ბატონიშვილის „ხუმარსწავლა“.
ეს მხატვრულ ძეგლს მხოლოდ ვაჟა-ფშაველას თვითშემეცნებასა და მხატვრულ ძიებებზე კი არ მოეხდინა განსაკუთრებული ზეგავლენა – რასაც „გველის-მჭამელის“ შემოქმედი თვითონვე გვიცხადებდა – არამედ იაკობ გოგებაშვილის „ბუნების კარზეც“, იუმორის გარეშე მკითხველს მაინცდამაინც რომ ვერ გაიტაცებდა მცენარეთა, ცხოველთა, ფრინველთა თუ მწერთა თავისთავად არაჩვეულებრივი თავგადასავლები, და საერთოდაც სამყაროს შემეცნების პროცესში ძალუმად უნდა შემოჭრილიყო იუმორი, „ხუმარსწავლა“ რა მანერაზეც გაიშლებოდა, იონა ხელაშვილის ღრმააზროვან საუბრებს ზურაბა ღამბარაშვილის ღიმილი და სიცილი რომ ჩაეფინებოდა იმ აუცილებლობად, ამ გრანდიოზულ თხზულებას ცოცხალ საკითხავად რომ აქცევდა – ყველა მკითხველისთვის და არა მეცნიერთა მცირე წრისათვის.
დაე ყველა ადამიანს განეცადა სამყაროს შეცნობის მშვენიერებაც და თავიანთ თავშიც ჩაძირულიყვნენ.
შოთა იათაშვილი მადლობას რომ გადაუხდიდა ვენსპილსის მწერალთა და მთარგმნელთა საერთაშორისო სახლსა და არტ-ვილა „გარიყულას“ სამუშაო პირობების შექმნისათვის, ერთი გარემოც და მეორეც საკმაოდ რელიეფურად, მოხდენილი ფერებით ამეტყველებული შემოვიდოდა თხრობაში, „გარიყულას“ ის გამორჩეული მნიშვნელობაც რომ მიენიჭებოდა, მთავარი გმირის იქ ყოფნა დაუჯერებელი, ფანტასტიკური ეპიზოდითაც რომ უნდა აღბეჭდილიყო.
თუ... გასხივოსნება უფრო მოუხდება?
ყოველ შემთხვევაში გმირი ჰაერში უნდა აფრინდეს, და ეს გადაფრენა მხოლოდ ზმანება თუ თვითშთაგონება რომ არ არის, იმითაც უნდა გაცხადდეს, სხვამაც უნდა იხილოს გმირის ეს ფანტასტიკური მოგზაურობა და, ამ უჩვეულობით შეპყრობილმა, თავის მხრივაც მოინდომოს ფრენა, რასაც ერთ-ერთი სიუჟეტური ხაზი უნდა გაჰყვეს და პერსონაჟისათვის კი კინაღამ საბედისწეროდაც დასრულდეს, ნიკოლოზის შემოშველება რომ არა და გამოხსნა გოგონასი ამ სულიერი აღტკინებიდან.
მაინც რას ნიშნავს ამ ფანტასტიკური ეპიზოდის გაჩენა სხვა მხრივ რეალისტურ რომანში?
ახსნა უნდა ვეძებოთ ზღაპრის იმ სიუჟეტში, რომელიც ვითომ შემთხვევით, არადა ღრმა ჩანაფიქრით იელვებს და გვაგრძნობინებს, მთავარი გმირისათვის ზღაპარი მხოლოდ ზეპირსიტყვიერი ჟანრი რომ არ არის, არამედ მნიშვნელოვანია მისი ლიტერატურული ვერსიებიც, დღეს თუ ხვალ მისთვის სულაც მშობლიურად რომ იქცეს – საამისოდ კი აუცილებელი გახლდათ არამარტო საკუთარ თავზე განცდა ფანტასტიკისა თუ მაგიური რეალიზმისა, არამედ სხვა ადამიანის ჩაზიარებაც ამ გასაგნებულ ხილვა-ზმანებაში, იდუმალად რომ უნდა გამოჰყვეს ეს შეგრძნება თხრობას მუსიკალური აკორდივით, ყველაზე დიდი სიმართლის გასაცხადებლად რომ მიისწრაფის ყველა და ყველაფერი, ნიკოლოზის არსებაში ჩაგუბებული და ამოსამზევებლად მზადმყოფი.
„დამწყები“ უცნაური, დროიდან ამოვარდნილი და ამავდროულად ძალზე დროული რომანი რომ არის დავით ქართველიშვილის თვალთახედვით, ფორმის თვალსაზრისით კი საგანმანათლებლო რომანის საუკეთესო ტრადიციების გამგრძელებელი, ეს ფორმა უპირველესად მაინც „ხუმარსწავლას“ უნდა ეკარნახა, იოანე ბატონიშვილი ყოფილიყო მისი შთამაგონებელი, მერე უკვე საგანმანათლებლო რომანის გამოცდილების გათვალისწინებაც რომ არ გაუძნელდებოდა რომანის ავტორს – მისი მორგება ახალი დროისათვის.
ზოგად ფორმას გადმოიღებდა „ხუმარსწავლიდან“, ზოგად სტილისტიკასაც მასვე რომ დაუმადლებდა – იაკობ გოგებაშვილისა არ იყოს – ოღონდ „დამწყებში“ მთავარი გმირი თვითონვე შეითავსებდა იოანე ბატონიშვილის ორივე პერსონაჟს – იონა ხელაშვილიც თვითონ იქნებოდა და ზურაბა ღამბარაშვილიც, მათ დიალოგებს თავის სულიერ ჭიდილად გარდასახავდა და თავის თავგადასავალს კიდეც აქცევდა ჩვენი თანადროულობის სახიერ ნიშანსვეტად.
და ერთხელ კიდევ დაგვარწმუნებდა, რაოდენ ცხოველმყოფელი ქმნილებაა „ხუმარსწავლა“, როგორც კლასიკური ძეგლი, რაოდან სიცოცხლისუნარიანი, კვლავაც რომ შეუძლია მიგვაქციოს თავის გავლენაში და შთაგვაგონოს არაერთი საგულისხმო ჩანაფიქრი, მთლად „დამწყებივით“ თუ ვერ ავზიდავთ, საკმაოდ წაგვადგეს ჩვენი მხატვრულ-ესთეტიკური ძიებების გზაზე.
„ხუმარსწავლა“ – ეს გონიერებითა და სიბრძნით, ღრმა განცდებითა და სიხალისით აღსავსე წიგნი, თავისებურად ტრაგიკულადაც რომ წარმოგვიდგება, რაკიღა დიდი სახელმწიფოებრივი რეფორმების განსახორციელებლად მოწოდებული უფლისწული ამ ქმნილებასღა შეაფარებდა თავს.
კრწანისის ბრძოლაში დიდად გამოიჩენდა თავს, როგორც მებრძოლი და მეთაური.
და როგორც პოლიტიკური მოღვაწე, შეადგენდა და მამას – გიორგი მეთორმეტეს – წარუდგენდა „სჯულდებას“ – სახელმწიფო წყობილებაში თუ რა რეფორმებს უნდა მობმოდა თავი სასწრაფოდ და გადაუდებლად, რათა დახსნილიყო ქვეყანა განწირულებისაგან, მეფე რომ მოიწონებდა უფლისწულის პროგრამას, მაგრამ... გიორგი მეთორმეტის მოწამვლა დაღუპავდა ამ წამოწყებასაც და საქართველოსაც.
და იოანე ბატონიშვილიც გადასახლებაში რომ ამოჰყოფდა თავს, „ხუმარსწავლაღა“ შერჩებოდა სანაცვლოდ მის იმედისა დიდისა...
ამითღა მოითქვამდა სულს...
და მთავარი და უმთავრესი ისაა, შთამომავლობასაც სულს რომ მოათქმევინებდა, და პოსტმოდერნისტულ თუ სულაც პოსტპოსტმოდერნისტულ ეპოქასაც ძალდაუტანებლად გადმოწვდებოდა, „დამწყებს“ უშუალოდ რომ გაუკვალავდა გზას და უმფარველებდა, შოთა იათაშვილის მაქსიმალისტურ წყურვილს თავის მაქსიმალისტურ წყურვილს რომ შეაშველებდა და XXI საუკუნის მწერლის სულიერ ჭიდილს შესაფერის ბალავარსაც ჩაუყრიდა – ზედ aserigad შთამბეჭდავი ნაგებობის - „დამწყების“ - დასაშენებლად.ავტორი: როსტომ ჩხეიძე
პალიტრა კლასიკა - სერია, რომელიც მსოფლიო და ქართველ კლასიკოს მწერლებს აერთიანებს
კლასიკოსი ავტორები აქტუალურობას არცერთი თაობის მკითხველში არ კარგავს. მსოფლიო თუ ქართველი კლასიკოსები წერდნენ ისეთ მარადიულ თემებზე, რომელთა მიმართ ინტერესი სულ უფრო იზრდება და მწერლის მიერ ოსტატურად გადმოცემული ნაცნობი პრობლემები ნაწარმოებში სულ უფრო მეტი ადამიანისათვის ხდება ინსპირაცია, მამოძრავებელი ძალა ან დაღლილი დღის შემდეგ ერთგვარი ნავსაყუდელი.მკითხველი სხვადასხვანაირია, განსხვავებული გემოვნებითა და ინტერესებით. მათ უმრავლესობას სწორედაც რომ აერთიანებს კლასიკური ლიტერატურა, თუმცა არის სხვადასხვა მოთხოვნები და სურვილები. მაგალითად, შესაძლოა, ბევრ თქვენგანს უფიქრია, ერთ წიგნად ჰქონოდა მარგარეტ მიჩელის უკვდავი რომანი „ქარწაღებულნი“ და არ შეეგროვებინა თაროზე
-0:02
რამდენიმე ტომად, ან მიხეილ ჯავახიშვილისა თუ აკაკი წერეთლის შემოქმედების გაცნობის სურვილი გასჩენია ერთ გამოცემაში. სერია „პალიტრა კლასიკა“, რომელსაც გამომცემლობა „პალიტრა L“ გამოსცემს, სწორედ ამითაა გამორჩეული. განსაკუთრებული და ფერადია წიგნების დიზაინიც. მკითხველთა უმრავლესობა სიამოვნებით ირჩევს საკუთარი ბიბლიოთეკისათვის ამ სერიის წიგნებს. გარდა ამისა, ეს გამოცემები საჩუქრადაც საკმაოდ სოლიდურია.გთავაზობთ რამდენიმე წიგნს სერიიდან:
ფიოდორ დოსტოევსკი - იდიოტი
ეს სერიის ყველაზე გაყიდვადი წიგნია. დოსტოევსკის შემოქმედების მიმართ ინტერესი არ ცხრება, განსაკუთრებულ ინტერესს კი მკითხველში სწორედ ეს რომანი იწვევს.რომანის მთავარი გმირი, ოცდაექვსი წლის თავადი ლევ მიშკინი შვეიცარიის ერთ-ერთ სანატორიუმში გატარებული რამდენიმე წლის შემდეგ რუსეთში ბრუნდება. გულუბრყვილობისა და ბუნებრივი ხასიათის გამო სანქტ-პეტერბურგის საზოგადოება მას შეიძულებს. მოულოდნელად იგი აღმოჩნდება კოხტად შენახული ქალისა (ნასტასია) და სათნო, კოხტა ახალგაზრდა გოგოს (აგლაია) ბრძოლის ცენტრში; ბრძოლა მისი სიყვარულის მოსაპოვებლად მიმდინარეობს. საუბედუროდ, მიშკინის ზედმეტი გულკეთილობა აჩქარებს უბედურებას; რჩება ისეთი შთაბეჭდილება, რომ მსოფლიოს ფული, ძალაუფლება, და სექსუალური დამორჩილება განაგებს.
მარგარეტ მიჩელი - ქარწაღებულნი
რომანმა პოპულარობა გამოსვლისთანავე მოიპოვა. აღსანიშნავია, რომ მხოლოდ ამ ნა-წარმოებშია გადმოცემული და აღწერილი რეალისტურად ამერიკის სამოქალაქო ომი. სწორედ რეალიზმია ალბათ ის მთავარი ჟანრული მახასიათებელი, რომელიც კონ-ტრასტს ქმნის მთავარი გმირის სკარლეტის შინაგან ბუნებასთან, ეწინააღმდეგება მას, თუმცა სკარლეტი მაინც იმ დროის ტიპური წარმომადგენელია.ნაწარმოების მეამბოხე და მებრძოლი მთავარი გმირი არანაკლებ საინტერესოა თანამედროვე მკითხველისთვისაც.
ცისფერყანწელები
წიგნში თავმოყრილია მეოცე საუკუნის ქართული ლიტერატურის გამორჩეულ შემოქმედთა, ცისფერყანწელთა პოეზია, პოეტური პროზა, ესეები.
ონორე დე ბალზაკი - შაგრენის ტყავი და სხვა მოთხრობები
ფრანგი მწერლის ონორე დე ბალზაკის შემოქმედება ზუსტი დაკვირვებითა და შეულამაზებელი სინამდვილის აღწერით გამოირჩევა.წიგნში შესულია შაგრენის ტყავი და სხვა მოთხრობები: ვენდეტა; წითელი სასტუმრო; პიერ გრასუ; უცხო შედევრი; ფაჩინო კანე; ელვერდუგო; ძმადნაფიცი; მხედართმთავრის ცოლი; პოლკოვნიკი შაბერი.
თომას მანი - ჯადოსნური მთა
გერმანული ლიტერატურის შედევრად აღიარებული რომანი "ჯადოსნური მთა" 1924 წელს გამოვიდა. თავად ავტორის შეფასებით, ეს წიგნი უაღრესად გერმანულია, თუმცა ევროპული განმანათლებლური, აღმზრდელობითი რომანის მოდერნიზაციადაც შეიძლება ჩაითვალოს და ცოტათი - მის პაროდიადაც.
იკითხე კლასიკა - ლიტერატურული თავგადასავლები, რომლებიც არ ბერდება
არსებობს ლიტერატურა, რომელიც არ ბერდება და მკითხველთა არაერთი თაობისათვის ხდება ძვირფასი და საყვარელი. ასეთი წიგნები იქმნება ისეთ მარადიულ თემებზე, რომლებიც მუდამ აქტუალურია. მწერალთა ოსტატობა კი უამრავი მკითხველის აღფრთოვანებას იწვევს. სწორედ ასეთ წიგნებს აერთიანებს გამომცემლობა „პალიტრა L-ის“ სერია „იკითხე კლასიკა“, რომელიც 2018 წელს დაიწყო. სერიაში თავს იყრის წიგნები, რომლებმაც გაუძლო დროს, ლიტერატურული სტანდარტების, სტილისა და გემოვნების ცვლილებებს და დარჩა მუდამ თანამედროვედ.
სერია განსაკუთრებულია ვიზუალითაც. თითოეული წიგნის ყდა მინიმალისტურია, წიგნები კი ძალიან მოსახერხებელია თან სატარებლადაც.
გთავაზობთ მცირე ინფორმაციას რამდენიმე წიგნზე აღნიშნული სერიიდან:
ჯეკ ლონდონი - წინაპართა ძახილი
ჯეკ ლონდონის სათავგადასავლო რომანი „წინაპართა ძახილი" ავტორის ადრეული ნაწარმოებების რიცხვს მიეკუთვნება. ლონდონმა წელიწადზე მეტი გაატარა იუკონის ტერიტორიაზე და შეაგროვა მასალები ამ წიგნისათვის. რომანი თავდაპირველად 1903 წლის ზაფხულში გამოვიდა სერიებად ჟურნალ The Saturday Evening Post-ში, ერთი თვის შემდეგ კი ის წიგნად გადაკეთდა. წიგნის მთავარი პერსონაჟი ძაღლია - ბეკი, რომელსაც ადამიანები, სხვა ძაღლები და ბუნებაც კი სასტიკად ეპყრობა. ნოველა მოგვითხრობს ბეკის ბრძოლას გადარჩენისათვის.
2020 წელს გამოვიდა წიგნის ერთ-ერთი ბოლო ეკრანიზაცია, რომლის რეჟისორიც კრის სანდერსი გახლავთ.
ფრენსის სკოტ ფიცჯერალდი - დიდი გეტსბი
ფრენსის სკოტ ფიცჯერალდის ეს რომანი-ფეიერვერკი Netflix-მა გამორჩეულად გააცოცხლა; იმდენად გამორჩეულად, რომ ვისაც წიგნი არ ჰქონდა წაკითხული, მისი წაკითხვის სურვილი გაუჩინა. ფილმმა 2 ოსკარი მოიპოვა, ლეონარდო დიკაბრიოს უბადლო შესრულებამ კი მილიონობით ადამიანი მიაჯაჭვა ეკრანს.
და მაინც, ვინ არის გეტსბი? - მილიონერი, რომელიც წლების განმავლობაში ეძებს დაკარგულ საყვარელ ქალს და სჯერა მისი ერთგულებისა. იპოვის კიდეც, მაგრამ იგი ამ დროს უკვე სხვისი მეუღლეა... სასიყვარულო სამკუთხედის ეს ისტორია იმდენად საინტერესოდ არის გადმოცემული, რომ აუცილებლად უნდა წაიკითხოთ.
ერიკ-ემანუელ შმიტი - ოსტენდელი მეოცნებე
კრებულის „ოსტენდელი მეოცნებე“ მთავარი გმირები ჩვეულებრივი ადამიანები არიან, მაგრამ მათი ყოველდღიურობის მიღმა უფრო მნიშვნელოვანი რამ იმალება. ხუთივე ნოველაში მწერალი თავის საყვარელ ხერხს ყალბ ფინალს მიმართავს. ეს კი წრიულად
განლაგებული სარკეებივით ატყუებს მკითხველს, რომელიც თავს იტეხს, სანამ თავად მწერალი არ მიიყვანს სიმართლემდე.
აი, ასეთი ლაბირინთის შესანიშნავი ნიმუშია ნოველების კრებული „ოსტენდელი მეოცნებე“, სადაც ერიკ ემანუელ შმიტი ბრწყინვალე, დახვეწილ და მოულოდნელ სიუჟეტურ სვლებს გვთავაზობს.
რეი ბრედბერი - ბაბუაწვერას ღვინო
"არ მინდა თქმა, რომ ბრედბერი ბავშვობისგან რომანტიკულ მითს არ ქმნის; პირიქით, სწორედ ამას აკეთებს. თავისთავად, ბავშვობა ბევრი ჩვენგანისთვის მითია. გვეჩვენება, რომ გვახსოვს, რაც თავს გადაგვხდენია იმ დროს, მაგრამ, სინამდვილეში, ასე არ არის. მიზეზი უბრალოა: მაშინ ყველა შერეკილი ვიყავით – ბავშვობაში იბადება მითი“. - სტივენ კინგი.
ჯეკ ლონდონი - მარტინ იდენი
ღარიბი მეზღვაური მარტინ იდენი წარმატებასა და მაღალ სოციალურ მდგომარეობაზე ოცნებობს და ცდილობს, ეს ოცნება რეალობად აქციოს.მოტივაციაც დიდი აქვს - უყვარს მდიდარი და გავლენიანი ოჯახის შვილი.გოგონას გულისა და ხელის მოსაპოვებლად კი სიმდიდრე და საზოგადოების პატივისცემა სჭირდება.დიდი მცდელობის შემდეგ,მარტინ იდენთან წარმატება მოდის - ის დიდებას მოიპოვებს, თუმცა...სად გადის ზღვარი ინდივიდუალიზმის შენარჩუნებასა და წარმატებას შორის? რამდენის დათმობა და გაღება შეუძლია ადამიანს მიზნის მისაღწევად?..
#სასწაულიწიგნებშია - რა უნდა ვაჩუქოთ სკოლის მოსწავლეებს საახალწლოდ
სადღესასწაულოდ საჩუქრები ნებისმიერი ასაკის ადამიანს ახარებს. მით უმეტეს, ახალ წელს, როცა ბედნიერებისა და ჯადოსნურობის განცდის სურვილი ბავშვებსაც და უფროსებსაც ერთნაირად გვიჩნდება. ჯადოსნობა და სასწაული კი წიგნებშია. დღესასწაული არის იქ, სადაც წიგნებია. ამიტომ, წიგნი საახალწლოდ საუკეთესო საჩუქარი იქნება.
გთავაზობთ ახალ გამოცემებს სერიიდან „მოსწავლის არჩევანი“, რომელიც მოსწავლეებისათვის საინტერესო ლიტერატურას ასაკობრივი ჯგუფების მიხედვით აერთიანებს.
თამრი ფხაკაძე - ანბანი ( I კლასი)
ეს ცნობილი კლასიკოსის საბავშვო ნაწარმოებია.
კაშტანკა წითური ძაღლია და მელაკუდას წააგავს. თავისი პატრონი ძალიან უყვარს, მიუხედავად იმისა, რომ ხშირად სადილის გარეშე ტოვებს და საკმაოდ დაუდევრადაც ექცევა. ლუკა ალექსანდრიჩი დურგალია და კაშტანკას ყველგან ატარებს, სადაცმიდის. ძაღლი საკმაოდ გონიერია, მაგრამ ერთ დღეს მაინც ეკარგება თავის პატრონს და უცნობის ბინაში ამოყოფს თავს...
წიგნი გაფორმებულია ფერადი ილუსტრაციებით.
რადიარდ კიპლინგი - მაუგლი (IV-Vკლასი)
ადამიანად ყოფნა ველურ გარემოში გამოწვევაა. მაუგლიმ თავი უნდა გადაირჩინოს და დადგება დრო, როცა მოუწევს არჩევანის გაკეთება ადამიანების სოფელსა და ჯუნგლს შორის.
რთული გამოწვევაა, დათმო ოჯახი და მეგობრები, რომლებმაც აღგზარდეს, მაგრამმ აუგლიმ თავისი ადგილი უნდა იპოვოს, აირჩიოს სად დასახლდება. მთავარი კი ისაა, რომ მაუგლიმ იცის, როგორც არ უნდა წარიმართოს მისი ცხოვრება - თავის ხალხს დაუბრუნდება, თუ არა - ჯუნგლი მუდამ მის გვერდით იქნება, პირველი დაძახებისთანავე.
წიგნი გაფორმებულია ფერადი ილუსტრაციებით.
ლუის კეროლი - ელისის თავგადასავალი საოცრებათა ქვეყანაში (IV-Vკლასი)
როგორც ჩეშირული ფისუნია არიგებს ელისს, თავგადასავალი ვერ დაიწყება პირველი ნაბიჯის გარეშე. ამრიგად, აუცილებელია სურვილი იმისა, რომ ზღაპარი სინამდვილედ იქცეს. გადადგით პირველი ნაბიჯი ელისის საოცრებათა ქვეყნისკენ და ყველა დიდებული, ჯადოსნური ზღაპარი გაცოცხლდება და განამდვილდება.
იაკობ გოგებაშვილი - მოთხრობები (IV-Vკლასი)
წიგნი მე-19 საუკუნის ქართველი მოღვაწისა და „დედა ენის“ ავტორის იაკობ გოგებაშვილი ძალიან საინტერესო ისტორიულ მოთხრობას აერთიანებს. ამ მოთხრობებში გაიცნობ სახელგანთქმულ ქართველ მეფეებსა და გმირებს, რომლებმაც ჩვენი ქვეყნის ისტორია შეცვალეს: ააგეს კულტურული ძეგლები, დააფუძნეს ქალაქები, შექმნეს ქართული ენა და დამწერლობა, განავითარეს ლიტერატურა, განავრცეს განათლება და ააშენეს საგანმანათლებლო დაწესებულებები, მოიგეს გადამწყვეტი მნიშვნელობის ბრძოლები და გააერთიანეს ქვეყანა.
კენეთ გრემი - ქარი ტირიფებში (II-III კლასი)
„ქარი ტირიფებში” – შოტლანდიელი მწერლის კენეთ გრემის წიგნია, რომელიც 1908 წელს ინგლისში გამოიცა, არნახული აღიარება მოუტანა ავტორს, დღეს კი საბავშვო ლიტერატურის კლასიკადაა აღიარებული.საუკუნეზე მეტი დრო დასჭირდა, სანამ ქართულ ენაზე გადათარგმნიდნენ და ქართველი მკითხველიც გაიცნობდა ამ უცნაურ წიგნს – უცნაურს, იმის გამო, რომ ძალზე რთულია ასაკობრივი ცენზი მიანიჭო და გადაჭრით თქვა პატარებისთვისაა დაწერილი თუ დიდებისთვის.
წიგნი გაფორმებულია ფერადი ილუსტრაციებით.
აკაკი წერეთელი - კუდაბზიკეთი და სხვა მოთხრობები (IV-Vკლასი)
წიგნში წარმოდგენილია აკაკი წერეთლის მცირე მოთხრობები და ავტობიოგრაფიული ტექსტი „ჩემი თავგადასავალი“.
ამ მოთხრობებში ავტორი სამშობლოს ბედ-იღბალზე, სირთულეებით აღსავსე მის ისტორიულ წარსულსა და ქართულ ადათ-წესებზე გვიყვება. თუმცა აღსანიშნავია, რომ აკაკი მხოლოდ აღწერით როდი შემოიფარგლება, ხშირად კრიტიკულ შეფასებებსაც გვთავაზობს. მცირე მოთხრობებში სახალისო თავგადასავლებს გაეცნობით, ბავშვების დაკვირვებებსა და შთაბეჭდილებებს გაიზიარებთ.
სულხან-საბა ორბელიანი - იგავ-არაკები (IV-Vკლასი)
სულხან-საბა ორბელიანის იგავები წარმოდგენილია მის თხზულებაში „სიბრძნე სიცრუისა”. აღნიშნულ ტექსტში მეფის ორი ვაზირის, რუქასა და სედრაქის, კამათი და პაექრობა იგავებით მიმდინარეობს.
არაკები, რომელთაც გაეცნობით, ბევრმ ნიშვნელოვან საკითხზე დაგაფიქრებთ: რა არის პატიოსნება? რას ნიშნავს სიკეთე? არსებობს თუ არა აბსოლუტური ბოროტება? პირადი გამორჩენისათვის გარჯა ჯობია, თუ უანგაროდ სხვისთვის დახარჯვა?
ჩვენ მუდამ გვიხდება გადაწყვეტილების მიღება, რაც კითხვების დასმის აუცილებლობაზე მიგვანიშნებს. მთავარი კი ისაა, გავიაზროთ, რა იქნება გაკეთებული არჩევანის საფასური.
ირენ ადლერი - ალისფერი ვარდის საიდუმლო (VI-VII კლასი)
შერლოკ ჰოლმსი, როცა ჯერ კიდევ ბავშვი იყო და არა ცნობილი გამომძიებელი, ორ მეგობართან ერთად იძიებდა საიდუმლოებით მოცულ საქმეებს. მაშინ, როცა ამას არავინ ავალებდა, ცნობისმოყვარე და ძალზედ გონებამახვილი შერლოკი, ირენ ადლერთან და არსენ ლუპენთან ერთად, ცდილობდა სიმართლის გარკვევას.მოქმედება ლონდონში ვითარდება, წინასაშობაო დღეებში. ალისფერი ვარდი ლონდონის ცნობილ დანაშაულებრივ ბანდას უკავშირდება, რომლის შესაძლო დაბრუნებაც საზოგადოებაში პანიკასა და ისტერიას იწვევს.
წიგნი გაფორმებულია შავ-თეთრი ილუსტრაციებით.
ირმა მალაციძე - ფრიი! (II-III კლასი)
ბიჭს ფრის ეძახიან, რადგან ბავშვობიდან გაფრენაზე ოცნებობს. მისი ნამდვილი სახელი არავის ახსოვს, ფრიმ ხომ ფრთები გამოიგონა და თავისი სოფლიდან შორს, ძალიან შორს გაფრინდა. იმ ქვეყანაში, სადაც გამომგონებელი ბიჭი აღმოჩნდა პირველეთს უწოდებენ. სულ პატარა ქვეყანაა პირველეთი, თუმცა ახირებული მეფე ჰყავს, რომელმაც გადაწყვიტა იმპერატორი იყოს და პირველიონ პირველი დაირქვა. ფრის თავგადასავალი პირველეთში ძალიან საინტერესოდ იწყება. იქ შეძენილი მეგობრები კი მისი ოჯახის წევრები ხდებიან. სასახლის მსახურები, ფრიდა და კოკ ლოზინი, არასდროს მიატოვებენ ფრის გასაჭირში.
წიგნი გაფორმებულია შავ-თეთრი ილუსტრაციებით.
