25 წელი სო­ხუ­მის და­ცე­მი­დან - ეს არა უბ­რა­ლოდ რი­ცხვე­ბი, არა­მედ სევ­დის, სახ­ლის, წარ­სუ­ლის მო­ნატ­რე­ბის დროა, რო­მე­ლიც არას­დროს გა­უ­ნელ­დე­ბათ მათ, ვი­საც აფხა­ზე­თის ოკუ­პა­ცი­ის შე­დე­გად ახა­ლი ცხოვ­რე­ბის და­წყე­ბა მო­უ­წი­ათ. აფხა­ზე­თის ოკუ­პა­ცი­ის სა­კი­თხი რომ ისევ ძა­ლი­ან მტკივ­ნე­უ­ლი და მძი­მეა, ამას არ­ტურ იურ­კე­ვი­ჩი­სა და მალ­ხაზ ჯა­ჯა­ნი­ძის ავ­ტო­რო­ბით შექ­მნი­ლი მხატ­ვრულ-დო­კუ­მენ­ტუ­რი ნა­წარ­მო­ე­ბი „და­მარ­ხუ­ლი ვა­ზიც“ მოწ­მობს. წიგნ­ში, რო­მე­ლიც გა­მომ­ცემ­ლო­ბა „პა­ლიტ­რა L“-მა ცოტა ხნის წინ გა­მოს­ცა, სრუ­ლი სი­ზუს­ტი­თაა გად­მო­ცე­მუ­ლი ფაქ­ტე­ბი, რომ­ლე­ბიც რუ­სე­თის მხრი­დან აფხა­ზე­თის ტე­რი­ტო­რი­ის ოკუ­პა­ცი­ი­სას მოხ­და და ის ემო­ცი­ე­ბი, რომ­ლებ­საც ომს გა­მოქ­ცე­უ­ლი ათა­სო­ბით დევ­ნი­ლი გა­ნიც­დი­და.

ყვე­ლა­ფე­რი, რაც ამ წიგნ­ში წე­რია, რე­ა­ლუ­რად მოხ­და. ომის შე­დე­გად, 16 წლის მა­ხო­სა და მის მე­გობ­რებს მშობ­ლი­უ­რი კე­რის მი­ტო­ვე­ბა მო­უხ­დათ და სი­ცო­ცხლი­სა და ღირ­სე­ბის შე­სა­ნარ­ჩუ­ნებ­ლად, ია­რა­ღის ხელ­ში აღე­ბა გა­და­წყვი­ტეს. მალ­ხა­ზის უფ­რო­სი ძმა ბრძო­ლით მი­იკ­ვლევ­და გზას გა­სა­ჭირ­ში ჩა­ვარ­დნი­ლი უმ­ცრო­სი ძმის და­სახ­სნე­ლად. წიგნ­ში ვერ იხი­ლავთ ვერც პო­ლი­ტი­კას, ვერც ჰე­რო­იზმს, ეს არის ადა­მი­ა­ნურ გან­ცდებ­ზე, ტკი­ვილ­ზე, მო­ნატ­რე­ბა­ზე აგე­ბუ­ლი ნა­წარ­მო­ე­ბი, რო­მელ­მაც შე­უძ­ლე­ბე­ლია, ვინ­მე გულ­გრი­ლი და­ტო­ვოს.

სა­ინ­ტე­რე­სოა, რა­ტომ გა­და­წყვი­ტა ლატ­ვი­ელ­მა მწე­რალ­მა, სა­ქარ­თვე­ლო­ში მომ­ხდა­რი ის­ტო­რი­უ­ლი მოვ­ლე­ნე­ბის გავ­ლე­ნით წიგ­ნი შე­ექ­მნა? არ­ტურ იურ­კე­ვი­ჩი ჩვენს ქვე­ყა­ნა­ში 2009 წელს სა­მუ­შაო ვი­ზი­ტით ჩა­მო­ვი­და, სა­ქარ­თვე­ლო თავ­და­ვი­წყე­ბით შე­უყ­ვარ­და და აქა­უ­რო­ბის შე­სა­ხებ ბევ­რი რა­მეც შე­ი­ტყო. მისი გა­მოც­დი­ლე­ბის, გან­ცდე­ბის, ნა­წარ­მო­ე­ბის შექ­მნის პრო­ცე­სი­სა და სა­ქარ­თვე­ლოს მი­მართ და­მო­კი­დე­ბუ­ლე­ბის შე­სა­ხებ არ­ტურ იურ­კე­ვიჩ­მა გვიამბო:

- რო­გორ და­ი­წყო თქვე­ნი თა­ნამ­შრომ­ლო­ბა გა­მომ­ცემ­ლო­ბა „პა­ლიტ­რა L”-თან?

- ამის­თვის მად­ლო­ბა არაჩ­ვე­უ­ლებ­რივ მწე­რალ­სა და ადა­მი­ანს, დათო ტუ­რაშ­ვილს უნდა გა­და­ვუ­ხა­დო. თა­ვის დრო­ზე მე წა­ვი­კი­თხე მისი ფარ­თოდ ცნო­ბი­ლი რო­მა­ნი „ჯინ­სე­ბის თა­ო­ბა“ და მო­ნუს­ხუ­ლი ვი­ყა­ვი იმით, თუ რო­გორ ოს­ტა­ტუ­რად ყვე­ბა ის დო­კუ­მენ­ტურ ის­ტო­რი­ას მხატ­ვრუ­ლი მე­თო­დე­ბის გა­მო­ყე­ნე­ბით. ვი­ნა­ი­დან მე თა­ვად ვი­ყა­ვი დიდი ხნის გან­მავ­ლო­ბა­ში ჟურ­ნა­ლის­ტი­კით და­კა­ვე­ბუ­ლი და მიყ­ვარს ის­ტო­რია და სა­არ­ქი­ვო დო­კუ­მენ­ტებ­თან მუ­შა­ო­ბა, ყო­ველ­თვის ვი­აზ­რებ­დი „ფაქ­ტე­ბის“ ძა­ლას. მაგ­რამ მხატ­ვრულ მო­ნა­თხრობ­ში ეს ძალა გა­ათ­მა­გე­ბით იგ­რძნო­ბა.

დათო „და­მარ­ხუ­ლი ვა­ზის“ ხელ­ნა­წე­რის ერთ-ერთი პირ­ვე­ლი მკი­თხვე­ლი გახ­და. რო­მა­ნით აღ­ფრთო­ვა­ნე­ბულ­მა მი­თხრა, რომ იმ ომზე და­წე­რი­ლი, უკე­თე­სი არა­ფე­რი წა­უ­კი­თხავს და თა­ვად გა­და­წყვი­ტა წიგ­ნის გა­მომ­ცემ­ლო­ბის­თვის შე­თა­ვა­ზე­ბა. მის მო­წო­დე­ბას მთა­ვა­რი რე­დაქ­ტო­რი, მაია ალუ­და­უ­რი გა­მო­ეხ­მა­უ­რა, რო­მელ­მაც ის­ტო­რი­ის წა­კი­თხვის შემ­დეგ თქვა, რომ მათ უბ­რა­ლოდ არ აქვთ უფ­ლე­ბა გვერ­დი აუ­ა­რონ ამ წიგნს.

- რა ინ­ფორ­მა­ცია გქონ­დათ სა­ქარ­თვე­ლოს შე­სა­ხებ, სა­ნამ წიგნ­ზე მუ­შა­ო­ბას და­ი­წყებ­დით? იცო­დით თუ არა რუ­სე­თის ფე­დე­რა­ცი­ის მხრი­დან სა­ქარ­თვე­ლოს ტე­რი­ტო­რი­ის 20%-ს ოკუ­პა­ცი­ის შე­სა­ხებ?

- რო­გორც აღ­მოჩ­ნდა, სა­ქარ­თვე­ლოს შე­სა­ხებ ჩემს პირ­ველ ჩა­მოს­ვლამ­დე არა­ფე­რი ვი­ცო­დი, მაგ­რამ ამავდრო­უ­ლად ვი­ცო­დი ყვე­ლა­ზე მთა­ვა­რი. კულ­ტუ­რა - ესაა სა­უბ­რის ფორ­მა, თა­ნაც სა­უ­კე­თე­სო შე­საძ­ლე­ბელ­თა შო­რის, იმი­ტომ, რომ ის გვაძ­ლევს სა­შუ­ა­ლე­ბას ვი­სა­უბ­როთ ყვე­ლა­ზე მთა­ვარ­ზე, ისეთ რა­მე­ებ­ზე, რომ­ლებ­საც ყო­ველ­დღი­ურ სა­უ­ბარ­ში ვერ შე­ე­ხე­ბი. ჩემ­თვის სა­ქარ­თვე­ლო კი­ნო­თი და­ი­წყო: მი­ხე­ილ კო­ბა­ხი­ძის მოკ­ლე­მეტ­რა­ჟი­ა­ნი შავ-თეთ­რი ფილ­მე­ბით, ოთარ იო­სე­ლი­ა­ნის არაჩ­ვე­უ­ლებ­რი­ვი ლენ­ტე­ბით და ყვე­ლა­ფე­რი იმით, რა­საც კი­ნო­ში რეზო გაბ­რი­ა­ძე აკე­თებ­და, გი­ორ­გი და­ნე­ლი­ა­სა და ელ­დარ შენ­გე­ლა­ი­ას­თან ერ­თად. ყვე­ლა მათ­გან­მა ერ­თად და სა­თი­თა­ოდ აღ­მო­მა­ჩე­ნი­ნეს უც­ნო­ბი, თით­ქმის ზღაპ­რუ­ლი ქვე­ყა­ნა და­სახ­ლე­ბუ­ლი გა­სა­ო­ცა­რი ადა­მი­ა­ნე­ბით: მკვეთ­რი, მხი­ა­რუ­ლი, ხელ­გაშ­ლი­ლი, მომ­ღე­რა­ლი, რა­ინ­დულ ქმე­დე­ბებ­ზე წამ­სვლე­ლი, წარ­მო­უდ­გე­ნე­ლი ჩემი ჩრდი­ლო­ეთ სამ­შობ­ლოს­თვის. ეს ქვე­ყა­ნა კი არა, ერთი დიდი „შე­რე­კი­ლე­ბის“ ოჯა­ხი იყო, შეკ­რე­ბი­ლი უზარ­მა­ზა­რი მა­გი­დის გარ­შე­მო.
აღ­მაფრ­თო­ვა­ნეს ამ ადა­მი­ა­ნებ­მა, გა­მი­ჩი­ნეს სურ­ვი­ლი მი­მე­ბა­ძა მათ­თვის და რაც შე­იძ­ლე­ბა მალე გავმხდა­რი­ყა­ვი იმ ქარ­თუ­ლი სუ­ლის უსას­რუ­ლო დღე­სას­წა­უ­ლის ნა­წი­ლი, რო­მე­ლიც ამ ფილ­მებ­ში იყო წარ­მოდ­გე­ნი­ლი.
მე და­ვუ­ჯე­რე გაბ­რი­ა­ძეს, და­ნე­ლი­ას, იო­სე­ლი­ანს და ყვე­ლა და­ნარ­ჩენს და გა­ვემ­გზავ­რე სა­ქარ­თვე­ლო­ში.

და იცით, რა აღ­მოჩ­ნდა? რომ მათ არ მო­ვუ­ტყუ­ე­ბი­ვარ. თით­ქოს მარ­თლაც ჩემს საყ­ვა­რელ ფილმში - „არაჩ­ვე­უ­ლებ­რი­ვი გა­მო­ფე­ნა“ აღ­მოვ­ჩნდი. აღ­მოვ­ჩნდი იმ ადა­მი­ა­ნე­ბის გა­რე­მოც­ვა­ში, რომ­ლე­ბიც ფიქ­რის გა­მო­სა­ხუ­ლე­ბით, ჟეს­ტე­ბი­თა და ერ­თმა­ნეთ­თან ურ­თი­ერ­თო­ბით ამ­ტკი­ცე­ბენ, რომ ადა­მი­ა­ნი სამ­ყა­როს სა­უ­კე­თე­სო მო­მენ­ტებ­ში შე­იც­ნობს და რომ ცხოვ­რე­ბა - ეს არის მის­და­მი სიყ­ვა­რულ­ში გა­მო­ტყდო­მა.

სწო­რედ ამ სიყ­ვა­რუ­ლით, ამ ინ­ტე­რე­სი­თა და ყუ­რა­დღე­ბით და­ვი­წყე წიგ­ნის, სა­ხელ­წო­დე­ბით „სა­ქარ­თვე­ლო“ ყო­ვე­ლი გვერ­დის ფურცვლა და მისი ის­ტო­რი­ის არა მხო­ლოდ ბედ­ნი­ე­რი, არა­მედ უბე­დუ­რი დღე­ე­ბის შეს­წავ­ლა. მი­უ­ხე­და­ვად ქარ­თვე­ლე­ბის მცდე­ლო­ბე­ბი­სა მო­უყვნენ მსოფ­ლი­ოს თა­ვი­ან­თი ტკი­ვი­ლის შე­სა­ხებ და იმის შე­სა­ხებ, რაც თუნ­დაც აფხა­ზე­თის ომში მოხ­და, საკ­მა­ოდ რთუ­ლია: მსოფ­ლიო - დიდი გუნ­დია და სა­ქარ­თვე­ლოს ხმა მას­ში გა­ნუ­მე­ო­რე­ბე­ლია, თუმ­ცა მისი გა­გო­ნე­ბა არც ისე ად­ვი­ლი.

- აღ­წე­რეთ წიგნ­ზე მუ­შა­ო­ბის პრო­ცე­სი, რო­გო­რი ის ემო­ცი­ე­ბი, რა­საც წე­რის პრო­ცეს­ში გა­ნიც­დი­დით?

- იცით, რი­გის ერთ-ერთ ცენ­ტრა­ლურ ბულ­ვარ­ში, მე­მო­რი­ა­ლუ­რი დაფა კი­დია შოთა რუს­თა­ვე­ლის „ვე­ფხის­ტყა­ოს­ნის“ ცი­ტა­ტით: „ვინ მოყ­ვა­რე­სა არ ეძებს, იგი თა­ვი­სა მტე­რია“. ეს წიგ­ნი ქვე­ყა­ნას ჩემი მალ­ხაზ ჯა­ჯა­ნი­ძეს­თან მე­გობ­რო­ბის შე­დე­გად მო­ევ­ლი­ნა. მე ის 10 წლის წინ გა­ვი­ცა­ნი, რო­დე­საც სა­ქარ­თვე­ლო­ში პირ­ვე­ლად ჩა­მო­ვე­დი. ჩვენ მა­ლე­ვე დავ­მე­გობ­რდით, ხში­რად ვა­ტა­რებ­დი დროს მას­თან სტუმ­რო­ბა­ში, მაგ­რამ ისე­თი ნდო­ბის მი­საღ­წე­ვად, რო­მე­ლიც მისი სუ­ლის ყვე­ლა­ზე სა­თუ­თი კუნ­ჭუ­ლის, მისი პი­რა­დი ცხოვ­რე­ბის ყვე­ლა­ზე მტკივ­ნე­უ­ლი ნა­წი­ლის შე­საც­ნო­ბად იყო სა­ჭი­რო, ბევ­რი წელი დაგ­ვჭირ­და.

ის, რისი გა­და­ტა­ნაც მას და ყვე­ლა იმ ადა­მი­ანს, ვი­საც აფხა­ზეთ­ში სა­კუ­თა­რი სახ­ლე­ბის იძუ­ლე­ბით და­ტო­ვე­ბა მო­უხ­და, იმ­დე­ნად მტკივ­ნე­უ­ლია, რომ მი­უ­ხე­და­ვად გან­ვლი­ლი წლე­ბი­სა უბ­რა­ლოდ ადა­მი­ა­ნუ­რად რთუ­ლია მო­ყო­ლა: შე­საძ­ლოა გა­მო­იწ­ვიო თა­ნაგ­რძნო­ბა, მაგ­რამ რთუ­ლია ვინ­მემ გა­გი­გოს. ამი­ტომ, რო­დე­საც მალ­ხაზ­მა სა­კუ­თა­რი ის­ტო­რი­ის გა­ზი­ა­რე­ბა გა­და­წყვი­ტა, ეს ჩემ­თვის ჭეშ­მა­რი­ტი და ფას­და­უ­დე­ბე­ლი გულ­წრფე­ლო­ბა აღ­მოჩ­ნდა.

ამის გა­გე­ბა მარ­თლაც რთუ­ლია: რა­ტომ ცხოვ­რო­ბენ მის სახ­ლში უცხო ადა­მი­ა­ნე­ბი იქ, სა­დაც წას­ვლის უფ­ლე­ბაც, მა­გა­ლი­თად მე მაქვს და მას - არა? ეს არ გტო­ვებს გულ­გრილს. მო­ნა­თხრობ­მა იმ­დე­ნად შემძრა, გა­დავ­წყვი­ტე მის მშობ­ლი­ურ სო­ფელ­ში წავ­სუ­ლი­ყა­ვი, დავ­მდგა­რი­ყა­ვი მისი დან­გრე­უ­ლი სახ­ლის ზღურ­ბლზე და დავ­კონ­ტაქ­ტე­ბო­დი ნა­თე­სა­ვებს, რომ­ლებ­თა­ნაც მალ­ხაზს ალა­ხა­ძის და­ტო­ვე­ბის შემ­დეგ კო­მუ­ნი­კა­ცია არ ჰქო­ნია. მე ეს გა­ვა­კე­თე.

რო­დე­საც მალ­ხა­ზის ბი­ძას­თან ვი­ყა­ვი სტუმ­რად და მისი სახე და­ვი­ნა­ხე, პირ­ვე­ლი სა­ტე­ლე­ფო­ნო სა­უბ­რი­სას - 26 წლის შემ­დეგ, მივ­ხვდი, რომ ეს ემო­ცი­ე­ბი უბ­რა­ლოდ არ შე­იძ­ლე­ბო­და უთ­ქმე­ლად დარ­ჩეს; რომ მალ­ხა­ზის ის­ტო­რია აუ­ცი­ლებ­ლად უნდა იქ­ნას მო­ყო­ლი­ლი იმის­თვის, რომ დევ­ნი­ლე­ბი­სა და ომ­გა­მოვ­ლი­ლი ადა­მი­ა­ნე­ბის თი­თო­ე­ულ­მა სა­ბე­დის­წე­რო ამ­ბავ­მა, მის ის­ტო­რი­ა­ში ანა­რეკ­ლი იპო­ვოს.

- წიგნ­ზე მუ­შა­ო­ბას რა დრო დას­ჭირ­და?

- გა­აჩ­ნია, რო­გორ და­ვით­ვლით. უშუ­ა­ლოდ წიგ­ნის წე­რის პრო­ცე­სი ორ წელ­ზე მეტ­ხანს გაგ­რძელ­და, მაგ­რამ წიგ­ნი მხო­ლოდ შავი ნა­წე­რი­დან გა­და­თეთ­რე­ბუ­ლი სი­ტყვე­ბის რა­ო­დე­ნო­ბა არ არის. ესაა მთე­ლი დაგ­რო­ვი­ლი გა­მოც­დი­ლე­ბა: რო­გორც პი­რა­დი, ისე სხვი­სი. ჩემ­თვის წიგ­ნის წერა სა­ქარ­თვე­ლო­ში ჯერ კი­დევ პირ­ვე­ლი ჩა­მოს­ვლი­სას და­ი­წყო. თით­ქმის ათი წელი დამ­ჭირ­და იმის­თვის, რომ სა­ქარ­თვე­ლო ბო­ლომ­დე შე­მეგ­რძნო, შე­მეც­ნო მისი ცხოვ­რე­ბის წესი და ჩავფლუ­ლი­ყა­ვი გა­რე­მოც­ვა­ში. მალ­ხაზს ამის სა­ჭი­რო­ე­ბა არ ჰქონ­და, მან თა­ვად იცხოვ­რა ამ ის­ტო­რი­ით. მის­თვის ჩვე­ნი შე­მოქ­მე­დე­ბი­თი პრო­ცე­სის სიმ­ბი­ო­ზი ემო­ცი­უ­რი თვალ­საზ­რი­სით იყო რთუ­ლი: თა­ვი­დან გა­მო­იწ­ვიო შენს მეხ­სი­ე­რე­ბა­ში ყვე­ლა­ფე­რი ის, რის და­ვი­წყე­ბა­საც ამ­დე­ნი წელი ცდი­ლობ.

მე ძა­ლი­ან მო­ხა­რუ­ლი ვარ, რომ ნამ­დვი­ლი შე­მოქ­მე­დე­ბი­თი დუ­ე­ტი გა­მოგ­ვი­ვი­და სა­ერ­თო მიზ­ნით: დაგ­ვე­წე­რა არა უბ­რა­ლოდ ემო­ცი­უ­რი მო­ნა­თხრო­ბი იმ მოვ­ლე­ნებ­ზე, არა­მედ მაქ­სი­მა­ლუ­რად ობი­ექ­ტუ­რი, გა­წო­ნას­წო­რე­ბუ­ლი ის­ტო­რია, რომ­ლის მა­გა­ლით­ზე ადა­მი­ა­ნებს შე­ეძ­ლე­ბათ გა­იხ­სე­ნონ ბა­ნა­ლუ­რი ჭეშ­მა­რი­ტე­ბა, რო­მე­ლიც ასე ხში­რად ავი­წყდე­ბათ: მთე­ლი ძა­ლით უნდა ვე­ცა­დოთ ომის თა­ვი­დან არი­დე­ბას, იმი­ტომ, რომ ომ­გა­მოვ­ლილ­თათ­ვის ის არ მთავ­რდე­ბა ბოლო გას­რო­ლი­ლი ტყვი­ით და მათ სი­ცო­ცხლის ბოლო წუ­თამ­დე თან სდევს.

- ქარ­თვე­ლი მკი­თხვე­ლის­გან რა მო­ლო­დი­ნე­ბი გაქვთ?

- ქარ­თვე­ლი მკი­თხვე­ლის­გან მხო­ლოდ ერთი მო­ლო­დი­ნი შე­იძ­ლე­ბა მქონ­დეს, რომ ისი­ნი გა­დაშ­ლი­ან ამ წიგნს და წა­ი­კი­თხა­ვენ, იმი­ტომ, რომ ის მათ­თვის და­ი­წე­რა. რო­გორც გა­მოც­დი­ლე­ბამ გვიჩ­ვე­ნა, ვინც წიგ­ნის გა­დაშ­ლა გა­და­წყვი­ტა, ვე­რა­ვინ მო­ა­ხერ­ხა მისი გა­და­დე­ბა. არა­ერ­თმა მკი­თხველ­მა წა­ი­კი­თხა 480 გვერ­დი ერთ დღე-ღა­მე­ში. მა­გა­ლი­თად, კი­ნო­სა და თე­ატ­რის ლე­გენ­და­რულ­მა ქარ­თველ­მა მსა­ხი­ობ­მა, გოგი ხა­რა­ბა­ძემ.

წიგ­ნი - ესაა სა­უ­ბა­რი ავ­ტორ­სა და მკი­თხველს შო­რის ყვე­ლა­ზე მთა­ვარ­ზე, ხოლო ლი­ტე­რა­ტუ­რა - ხერ­ხი გა­ა­ცო­ცხლო სა­კუ­თა­რი თა­ვის უც­ნო­ბი ნა­წი­ლი, მი­ი­ღო გა­მოც­დი­ლე­ბა, რე­ა­ლო­ბა­ში გან­ცდის გა­რე­შე და ამ­გვა­რად გა­ი­გო რა­ღაც ახა­ლი სა­კუ­თარ თავ­ზე. წარ­მო­იდ­გი­ნეთ, რომ თქვე­ნი სული სა­სახ­ლეა უამ­რა­ვი ოთა­ხით. და თი­თო­ე­ულ მათ­გან­ში შუ­ქია ჩამ­ქრა­ლი. ამ­გვა­რად, ყო­ვე­ლი წა­კი­თხუ­ლი წიგ­ნი სი­ნათ­ლეა, რო­მე­ლიც ამ ოთახ­ში ინ­თე­ბა და თქვენ იგებთ, რომ მთე­ლი ამ ხნის გან­მავ­ლო­ბა­ში ის თქვენ­ში იყო.

- თუ მი­ი­ღეთ უკუ­კავ­ში­რი მკი­თხვე­ლის­გან და რო­გო­რია ის?

- მე და მალ­ხა­ზი უსა­ზღვროდ მო­ხა­რუ­ლე­ბი ვართ იმ შთამ­ბეჭ­და­ვი გა­მოხ­მა­უ­რე­ბე­ბის გამო, რომ­ლე­ბიც წიგ­ნის გა­მოს­ვლას მოჰ­ყვა, არამ­ხო­ლოდ სა­ქარ­თვე­ლო­ში, არა­მედ უკ­რა­ნი­ა­შიც, სა­დაც წიგ­ნის უკ­რა­ნი­უ­ლი თარ­გმა­ნი უკვე გა­მო­ი­ცა. ინ­ტე­რე­სი და წარ­მა­ტე­ბა, რო­მე­ლიც წიგნს უკ­რა­ი­ნა­ში სდევს თან, კი­დევ ერთხელ უს­ვამს ხაზს ორი ერის სი­ახ­ლო­ვეს, რო­მელ­თაც შავი ზღვის გარ­და, სა­ერ­თო უბე­დუ­რე­ბაც აერ­თი­ა­ნებს.

ყვე­ლა­ზე მთა­ვა­რი სი­ტყვა, რო­მელ­საც მკი­თხვე­ლი თა­ვის შე­ფა­სე­ბებ­ში იყე­ნებს ესაა „ადა­მი­ა­ნუ­რი“. ჩვენ ძა­ლი­ან გვინ­დო­და დაგ­ვე­წე­რა ობი­ექ­ტუ­რი, აპო­ლი­ტი­კუ­რი ამ­ბა­ვი ერთ პი­რად, მაგ­რამ ათა­სო­ბით ადა­მი­ა­ნის­თვის და­მა­ხა­სი­ა­თე­ბელ სა­ბე­დის­წე­რო ის­ტო­რი­ულ ამ­ბავ­ზე იმის­თვის, რომ მი­უ­ხე­და­ვად თე­მის სიმ­ძი­მი­სა, ის გა­მო­სუ­ლი­ყო ადა­მი­ა­ნუ­რი, შეძ­ლე­ბის­დაგ­ვა­რად ნა­თე­ლი და ლი­რი­უ­ლი; იმის­თვის, რომ მას­ში ყო­ფი­ლი­ყო ად­გი­ლი ყვე­ლაფ­რის­თვის, რაც ადა­მი­ა­ნის ცხოვ­რე­ბა­შია და არა მხო­ლოდ მწუ­ხა­რე­ბის­თვის.

ვფიქ­რობ, რომ წარ­მა­ტე­ბის ერთ-ერთი სა­ი­დუმ­ლო ისაა, რომ ომი 16 წლის მო­ზარ­დის თვა­ლი­თაა და­ნა­ხე­ბუ­ლი: სუფ­თა, სრუ­ლი­ად უდა­ნა­შა­უ­ლო, სამ­ყა­რო­სად­მი გახ­სნი­ლი ბი­ჭი­სა, რო­მე­ლიც იძუ­ლე­ბუ­ლია გა­ი­ა­როს ყვე­ლა ეს კოშ­მა­რი „დი­დუ­რი თა­მა­შე­ბი­სა“. ასე­თი ბავ­შვი თი­თო­ე­ულ ჩვენ­გან­ში ცხოვ­რობს და ჩვენ სწო­რედ მას მივ­მარ­თავთ!

სახალხო და მასშტაბური ლიტერატურული კონკურსი „გახდი ბესტსელერის ავტორი 2019“ ფინალს უახლოვდება. გამომცემლობა „პალიტრა L“-ის ინფორმაციით, 7 ივნისს, 00:00 საათზე, პირველი ტურის ფარგლებში, ხმის მიცემა შეწყდა. ფინალისტების ვინაობა უკვე ცნობილია - 10 მათგანი ხალხის რჩეულია, ხოლო 10 - ხუთმა კომპეტენტურმა, კონფიდენციალურმა ჟიურის წევრმა გამოავლინა.

„ჟიურის წევრებისთვის არჩევანის გაკეთება, გასულ წლებთან შედარებით, ბევრად უფრო რთული იყო.

ფინალისტების სია ასეთია:

ხალხის რჩეულები გახდნენ: თამარ გოდერიძე, ნინო გელოვანი, ლუკა ხატიაშვილი, ნანი მანველიშვილი, თეო ჯამასპიშვილი, თინიკო ბერიძე, ლევან რამაზაშვილი, მარიამ ელიაშვილი, მაია ლომაშვილი, ანა მაწკეპლაძე.

ჟიურის რჩეულები გახდნენ: არჩილ ფირიაშვილი, მალხაზ ასლამაზაშვილი, ნიკოლას მაჩაბელი, ნინო ამირეჯიბი, ფიქრია ყუშიტაშვილი, თინა თაყაძე, გვანცა ხაბელაშვილი, უჩა მაზმიშვილი, ნიკოლოზ არჩვაძე და თინიკო ბერიძე.

ფინალში პირველ ტურში მიღებული ხმები ანულირდება და კონკურსანტებისთვის ხმის მიცემა დაიწყება თავიდან, 25 ივნისიდან 9 ივლისის ჩათვლით.

10 ივლისს გამოცხადდება მაქსიმუმ 5 გამარჯვებული. 3 მკითხველის რჩეული გახდება, მაქსიმუმ 2 − ჟიურის.

გამარჯვებულების გამოვლენამდე ლიტერატურული კონკურსის ჟიურის წევრთა ვინაობა კონფიდენციალურია“, - აღნიშნულია „პალიტრა L“-ს მიერ გავრცელებულ ინფორმაციაში.

„ობო­ბამ რომ მი­კ­ბი­ნოს, სპა­ი­დერ­მე­ნად გა­და­ვიქ­ცე­ვი?“ - ამ შე­კი­თხვით და რვა­ფე­ხა არ­სე­ბებ­თან ურ­თი­ერ­თო­ბის „დათ­ბო­ბით“ იწყე­ბა „ადა­მი­ან-ობო­ბას­თან“ პირ­ვე­ლი ვირ­ტუ­ა­ლუ­რი შეხ­ვედ­რა, თუმ­ცა ეს მხო­ლოდ ის­ტო­რი­ის და­სა­წყი­სია.

მისი ამ­ბა­ვი 1962 წელს და­ი­წყო, როცა მწე­რალ­მა სტენ ლიმ ახა­ლი სუ­პერ­გმი­რის შექ­მნა გა­და­წყვი­ტა. ამ­ჯე­რად, მის მიზ­ნად იქცა და­ე­ხა­ტა პე­სო­ნა­ჟი, რო­მელ­თა­ნაც ბავ­შვებს სა­კუ­თა­რი თა­ვის გა­ი­გი­ვე­ბა შე­ეძ­ლე­ბო­დათ. ის უნდა ყო­ფი­ლი­ყო მა­ღა­ლი მო­რა­ლუ­რი შეგ­ნე­ბის და ეცხოვ­რა მისი ასა­კის­თვის შე­სა­ფე­რი­სი პრობ­ლე­მე­ბით. ამას­თან, ექ­ნე­ბო­და ზე­ბუ­ნებ­რი­ვი უნა­რე­ბი, რაც მის ცხოვ­რე­ბას თავ­გა­და­სავ­ლე­ბით სავ­სეს გახ­დი­და. მისი ინ­სპი­რა­ცია კე­დელ­ზე მცო­ცა­ვი ობო­ბა გახ­და, თუმ­ცა რო­გორც თა­ვად ამ­ბობ­და, ეს ის­ტო­რია უკვე იმ­დენ­ჯერ ჰქონ­და მო­ნა­ყო­ლი, მის ჭეშ­მა­რი­ტე­ბა­ში ბოლო დროს ეჭვი თა­ვა­დაც ეპა­რე­ბო­და.

ფა­ბუ­ლას მხო­ლოდ Marvel-ის რე­დაქ­ტორ­მა გუდ­მენ­მა და­უ­ჭი­რა მხა­რი. შემ­დეგ გა­მოწვვე­ვად „ჩვე­უ­ლებ­რი­ვად ზე­ბუ­ნებ­რი­ვი“ ბი­ჭის და­ხატ­ვა იქცა, რის­თვი­საც მხატ­ვარ ჯერ კირ­ბის მი­მარ­თეს. ნა­ხა­ტე­ბის პირ­ვე­ლი ვერ­სია ლის ზედ­მე­ტად გმი­რუ­ლი მო­ეჩ­ვე­ნა და და­ი­წუ­ნა.

სა­ბო­ლო­ოდ, მათ შემ­ქნეს პერ­სო­ნა­ჟი - პი­ტერ პარ­კე­რი, სრუ­ლი­ად ახა­ლი ვი­ზუ­ლი­თა და სუ­პერ­გმი­რის­თვის არას­ტან­დარ­ტუ­ლი ცხოვ­რე­ბით. მას არ ჰყო­ლია მწვრთნე­ლი და ობო­ბის კბე­ნამ­დე არც ფი­ზი­კუ­რი შე­საძ­ლებ­ლო­ბე­ბით გა­მო­ირ­ჩე­ო­და. ეს იყო სწავ­ლა­ზე ორი­ენ­ტი­რე­ბუ­ლი ობო­ლი ბავ­შვი, რო­მე­ლიც ბი­ძა­სა და ბი­ცო­ლას­თან იზ­რდე­ბო­და. პი­ტერ პარ­კერს იდე­ა­ლურ პერ­სო­ნა­ჟად თა­ვი­სი მო­რა­ლუ­რი კომ­პა­სი და პრინ­ცი­პე­ბი აქ­ცევს. ესაა ჭეშ­მა­რი­ტი გმი­რი, რო­მე­ლიც არ კლავს, არ ძარ­ცვავს, არაა შუ­რის­მა­ძი­ე­ბე­ლი და აქვს იუ­მო­რის სა­ო­ცა­რი გრძნო­ბა....

კო­მიქ­სი 1962 წლის 5 ივ­ნისს სა­მეც­ნი­ე­რო ფან­ტას­ტი­კის და ზე­ბუ­ნებ­რი­ვი ძა­ლე­ბის ან­თო­ლო­გი­ის სე­რი­ის Amazing Adult Fantasy-ის გა­მო­ცე­მე­ბის ნა­წი­ლი გახ­და.

მან ეს ინ­დუს­ტი­რია აბ­სო­ლუ­ტუ­რად ახალ რელ­სებ­ზე გა­და­იყ­ვა­ნა და მას­ში ისეთ თე­მებ­ზე და­ი­წყო სა­უ­ბა­რი, რაც აქამ­დე ტა­ბუ­ი­რე­ბუ­ლი იყო. მა­გა­ლი­თად, ნარ­კო­ტი­კებ­ზე. 1971 წლის სამი ნო­მე­რი და­ეთ­მო პი­ტერ პარ­კე­რის მე­გო­ბარ ჰარი ოს­ბორნს, რო­მე­ლიც ნარ­კო­ტი­კე­ბით იყო შე­პყრო­ბი­ლი. ეს იყო სპე­ცი­ა­ლუ­რი შეკ­ვე­თა ნიქ­სო­ნის სა­ხე­ლო­ბის ჯან­მრთე­ლო­ბის, კე­თილ­დღე­ო­ბი­სა და გა­ნათ­ლე­ბის ცენ­ტრი­დან — კერ­ძოდ, მათ სურ­დათ „ან­ტი­ნარ­კო­ტი­კუ­ლი“ გა­მო­ცე­მე­ბის ხილ­ვა.

მო­ზარ­დე­ბის­თვის სა­ინ­ტე­რე­სო აღ­მოჩ­ნდა მათი თა­ნა­ტო­ლის ორ­მა­გი - ჩვე­უ­ლებ­რი­ვი, სა­სიყ­ვა­რუ­ლო ის­ტო­რე­ბი­თა და სუ­პერ­გმი­რუ­ლი ცხოვ­რე­ბით, რო­მე­ლიც მრა­ვალ­რი­ცხო­ვან მტერს ღირ­სე­უ­ლად უმკლავ­დე­ბა. ამან მათ ფან­ტა­ზი­ას სრუ­ლი­ად ახ­ლე­ბუ­რი მი­მარ­თუ­ლე­ბა მის­ცა. გა­საკ­ვი­რი კი ის იყო, რომ ლიმ მი­ზანს მი­აღ­წია და პერ­სო­ნა­ჟი მკი­თხველ­მა თუ მა­ყუ­რე­ბელ­მა თა­ვი­ანთ რი­გებ­ში მი­ი­ღო, რაც ერთ-ერ­თმა მათ­გან­მა ზუს­ტად ახ­სნა:

„მას ბევ­რი უბე­დუ­რე­ბა ატყდე­ბა, აქვს ბევ­რი ცხოვ­რე­ბი­სე­უ­ლი პრობ­ლე­მა... მოკ­ლედ ის ერთ-ერთი ჩვენ­გა­ნია“

სტენ ლი გა­სუ­ლი წლის ნო­ემ­ბერ­ში გარ­და­იც­ვა­ლა, რი­თაც რო­გორც Marvel-ის ფა­ნე­ბი ამ­ბო­ბენ, ადა­მი­ა­ნი ობო­ბას გან­ვი­თა­რე­ბის ეპო­ქა დას­რულ­და.

2002–2007 წლებ­ში ადა­მი­ა­ნი ობო­ბას შე­სა­ხებ რე­ჟი­სორ სემ რე­ი­მის ტრი­ლო­გია გა­მო­ვი­და, რო­მელ­შიც მთა­ვა­რი პერ­სო­ნა­ჟი ტობი მა­გუ­ა­ი­ერ­მა ითა­მა­შა. რე­ჟი­სო­რი გეგ­მავ­და ფრენ­ჩა­ი­ზის გაგ­რძე­ლე­ბას, თუმ­ცა Columbia Pictures-მა გა­და­წყვი­ტა, სუ­რა­თი თა­ვი­დან გა­და­ე­ღო ახა­ლი რე­ჟი­სო­რი­თა და მსა­ხი­ო­ბე­ბი­ით. 2012 წელს გა­მო­ვი­და რე­ჟი­სორ მარკ უე­ბის სა­ო­ცა­რი ადა­მი­ა­ნი ობო­ბა და მისი ეკ­რა­ნი­ზა­ცი­ის სხვა­დას­ხვა ვერ­სი­ებს დღემ­დე დიდი ენ­თუ­ზი­აზ­მით იღე­ბენ.

სა­ქარ­თვე­ლო­ში წლე­ბის მან­ძილ­ზე Marvel-ის ადა­მი­ა­ნი-ობო­ბას ხილ­ვა მხო­ლოდ ტე­ლე­ეკ­რა­ნე­ბი­დან შე­იძ­ლე­ბო­და.

3 მა­ი­სი­დან კი Marvel-ის სუ­პერ­გმი­რე­ბის ოფი­ცი­ა­ლუ­რი კო­ლექ­ცია უკვე სა­ქარ­თვე­ლო­ში იქ­ნე­ბა ხელ­მი­საწ­ვდო­მი. პირ­ვე­ლი გმი­რი, რომ­ლი­თაც Marvel-ის მოყ­ვა­რუ­ლე­ბი სა­კუ­თა­რი კო­ლექ­ცი­ის შევ­სე­ბას და­ი­წყე­ბენ, „ადა­მი­ა­ნი-ობო­ბაა“.

უკვე ერთი წე­ლია, რაც გა­მომ­ცემ­ლო­ბა „პა­ლიტ­რა L” სა­ქარ­თვე­ლო­ში Marvel-ის პირ­ვე­ლი ოფი­ცი­ა­ლუ­რი წარ­მო­მად­გე­ნე­ლია და პრო­ექტს ქარ­თულ ენა­ზე ამ­ზა­დებს. ახა­ლი პრო­ექ­ტი Marvel-ის ოფი­ცი­ა­ლუ­რი 12 სუ­პერ­გმი­რის სა­კო­ლექ­ციო ფი­გუ­რის ის­ტო­რი­ას­თან ერ­თად გა­მო­ცე­მას გუ­ლის­ხმობს. წიგ­ნი-ჟურ­ნა­ლი მო­ი­ცავს სა­ინ­ტე­რე­სო ფაქ­ტებ­სა და ძი­რი­თად ის­ტო­რი­ებს თი­თო­ე­უ­ლი სუ­პერ­გმი­რის შე­სა­ხებ, ესე­ნია: ადა­მი­ა­ნი-ობო­ბა; რკი­ნის კაცი; თორი; კა­პი­ტა­ნი ამე­რი­კა; დედ­პუ­ლი; შავი პან­ტე­რა და სხვა.

სა­კო­ლექ­ციო ფი­გუ­რა ის­ტო­რი­ას­თან ერ­თად გა­მო­ვა 2 კვი­რა­ში ერთხელ. შე­საძ­ლე­ბე­ლია სუ­პერ­გმი­რე­ბის გა­მო­წე­რაც.

და­მა­ტე­ბი­თი ინ­ფორ­მა­ცი­ის­თვი­სა და გა­მო­წე­რი­სათ­ვის ეწ­ვი­ეთ ვებგ­ვერდს: http://marvelgeorgia.ge/

ზღაპ­რე­ბი ყო­ველ­თვის ირე­ა­ლურ, ჯა­დოს­ნუ­რი არ­სე­ბე­ბით სავ­სე სამ­ყა­როს­თან ასო­ცირ­დე­ბა. მათ­ში რო­გორც წესი უც­ნა­უ­რი და და­უ­ჯე­რე­ბე­ლი ამ­ბე­ბი ვი­თარ­დე­ბა ხოლ­მე. ბევ­რს მი­აჩ­ნია, რომ თუ ზღა­პა­რი ამ გან­ცდის გა­რე­შე იკი­თხე­ბა, ნაკ­ლე­ბად სა­ინ­ტე­რე­სოა. თუმ­ცა ყო­ველ­თვის ასე არ ხდე­ბა. შვე­დუ­რი ზღაპ­რე­ბი არას­დროს გი­კარ­გავს რე­ა­ლო­ბის შეგ­რძნე­ბას. მარ­თა­ლია, ბო­ლომ­დე რე­ა­ლუ­რი აქ არა­ფე­რია, მაგ­რამ კი­თხვი­სას გგო­ნია, რომ დე­და­მი­წას­თან კავ­შირს არ წყვეტ. უფრო სწო­რედ ისე­თი გან­ცდა გიჩ­ნდე­ბა, რომ იქ, სა­დღაც ჩრდი­ლო­ეთ­ში, შვე­დეთ­ში, მარ­თლაც უნდა არ­სე­ბობ­დნენ ირე­ა­ლუ­რი არ­სე­ბე­ბი. ეს არ გიკ­ვირს, ჩვე­უ­ლებ­რივ ამ­ბად მი­გაჩ­ნია. "იმოგ­ზა­უ­რე დრო­სა და სივ­რცე­ში" - ეს ფრა­ზა ამ ზღაპ­რებს ზუს­ტად შე­ე­სა­ბა­მე­ბა. სრუ­ლი­ად ახალ სამ­ყა­რო­ში, სრუ­ლი­ად გან­სხვა­ვე­ბულ ეპო­ქა­ში სრუ­ლი­ად უცხო სამ­ყა­რო­ში მი­დი­ხარ და მალე ამ სამ­ყა­როს გა­ნუ­ყო­ფე­ლი ნა­წი­ლიც ხდე­ბი.

ამ ქვეყ­ნის ფოლკ­ლო­რი თა­ვი­დან ბო­ლომ­დე მათ ყო­ფი­ერ ცხოვ­რე­ბას უკავ­შირ­დე­ბა. ყვე­ლაფ­რის სა­ინ­ტე­რე­სო მხა­რეს აჩ­ვე­ნე­ბენ. ზღაპ­რის პერ­სო­ნა­ჟე­ბი მუდ­მი­ვად სი­კე­თის გა­მარ­ჯვე­ბის­თვის იბ­რძვი­ან. მი­უ­ხე­და­ვად იმი­სა, რომ ისი­ნი შე­იძ­ლე­ბა გლე­ხე­ბი იყ­ვნენ და არა გმი­რე­ბი. ამ ზღაპ­რებ­ში ყვე­ლა ჩაგ­რუ­ლი და მო­ხერ­ხე­ბუ­ლი ბო­ლოს სა­კუ­თა­რი ოც­ნე­ბე­ბის ახ­დე­ნას ახერ­ხებს. ზღაპ­რებ­ში ჩანს ამ ერის კულ­ტუ­რა, ჩვე­უ­ლე­ბე­ბი, ტრა­დი­ცი­ე­ბი. გო­ნი­ე­რი და მო­ხერ­ხე­ბუ­ლი მუდ­მი­ვად იმარ­ჯვებს.

ზღაპრების კითხვისას გიჩნდება ისეთი გრძნობა, თითქოს ძველი დროის შვედეთში მოგზაურობ, ყველა პერსონაჟს ახლოდან ეცნობი და მათი ცხოვრებით ცხოვრობ. ეცნობი აქაურ

კულტურას, იცნობ აქაურ მშრომელ და ერთგულ ხალხს. ზღაპრებში მითოლოგიური პერსონაჟებიც ხშირად ცოცხლდებიან, სწორედ ამიტომ, ამ უცნაური სამყაროთი უფრო მეტად ინტერესდები.

შვედეთში, ქრისტიანობის შემოსვლის შემდეგ, ზღაპრებში მითოლოგიური პერსონაჟები და რელიგიური სიმბოლოები შეერწყა ერთმანეთს. მაგალითად, ერთ-ერთ ზღაპარში ჯერ კიდევ არსებობენ ტროლები, თუმცა მათ ეკლესიის ზარების ეშინიათ. ამ გავლენის გამო, არამარტო ბავშვებისთვის, უფროსებისთვისაც ძალიან საინტერესო ხდება ეს ზღაპრები. აქაურმა ფოლკლორმა დიდი გავლენა იქონია ძალიან ბევრ ხელოვანზეც.

შვედური ზღაპრები, რომლებიც ათეული წლების წინ იყო გამოცემული, გამომცემლობა "პალიტრა L-მა" ხელახლა გამოსცა. მწერალი და შვედური ზღაპრების მთარგმნელი დოდო ხიმშიაშვილი-ვადაჭკორია ცოცხალი აღარ არის, მისი ქალიშვილი ლიზა ერისთავი კი დიდი სითბოთი იხსენებს იმ დროს, როცა ქალბატონი დოდო ამ ზღაპრებს თარგმნიდა.

"პირველ რიგში მახსოვს, რომ თარგმნის დაწყებამდე დედა ამ ქვეყნის კულტურასა და ფოლკლორს სიღრმისეულად გაეცნო. უამრავი წყარო მოიძია. უკეთ შეისწავლა ეს ერი და სწორედ ამის შემდეგ შეუდგა ამ ზღაპრების ქართულად გაცოცხლებას. ეს წიგნი ჩემთვის ძალიან მნიშვნელოვანი და საინტერესოა. ჩანს შვედური კულტურა, მათი ხასიათი, ჩვეულებები. ისინი ჩვენთვის შორეულ, სუსხიან გარემოში იზრდებოდნენ. ეს ზღაპრები მათი ცხოვრების წესიდან გამომდინარე იქმნებოდა და იქაურ რეალობას ასახავდა. თარგმანიც ძალიან საინტერესოა, ბავშვებისთვის ადაპტირებული სტილია შერჩეული. არ იკარგება ის მთავარი ძაფი, რომელიც ამ ზღაპრებს გასდევს თან და მკითხველამდე სწორედ ასე მიდის. დედა ახერხებდა, რომ კითხვისას გეგრძნო, რომ ეს მარტო ზღაპარი არ არის, ეს იქაური ადამიანების ცხოვრებაა ზღაპრად გადმოცემული," - იხსენებს ლიზა ერისთავი.

შვედური ზღაპრების კრებული უკვე გამოიცა და მკითხველს ელოდება, რათა ჯადოსნურ სამყაროში გაუძღვეს და სუსხიან ჩრდილოეთში მცხოვრები ხალხის ყოველდღიურობა საინტერესო მხრიდან აჩვენოს.